මේ සටහන කාලයක් සිතන, එත් ඒ ගැන සිතුවා මදියැයි සිතුනු නිසාම නොලියු, තේමාවක් සම්බන්ධවය .
එය පළ කිරීමට ආසන්නම හේතුව රසිකොලොජිස්ට් ලියු මේ සටහන විය (http://rasikalogy.blogspot.hk/2016/07/english-or-singlish.html.) . රසිකගේ අදහසට මම සම්පුර්ණයෙන් එකඟ නොවෙමි . නමුත් සත්‍යය සාපෙක්ෂයයිද සැම දෙයකම තුන් පැත්තක් ඇතැයි මම ඉදුරා විශ්වාස කරමි . මේ සටහන මතයක් ඉදිරිපත් කිරීමේ චේතනාවෙන්ම ලියමි . එමෙන්ම මෙය ඇඟිල්ල දිගු කිරීමකට වඩා , කැඩපතකට එබී බැලීමක් ම වේ. එය වටහා ගැනීමේ හැකියාව රසිකලොජිස්ට ඇති බව දනිමි.
අනෙක් අතට දිවි නිපුණතාවක් ලෙස බසක් ඉගැනීමේ අදහසට මේ සටහන විරුද්ධ නැත . නමුත් ඒ බස උගන්නේ , ලංකාවේදී අදහස් හුවමාරු කර ගැනීමටද , සිංහල පත පොත කියවීමටද , නැතිනම් ඊට වඩා මහා වූ කාර්යකටද යන්න මම ප්‍රශ්ණ කරමි
***
ඉකුත් සති දෙකෙහි අපි සංචාරයක යෙදී සිටියෙමු . එක්තරා නගරයකදී , යාචකයෙක් අප ලඟට පැමිණ , දින ගණනාවකින් නොකෑ බවත් , මාරු සල්ලි තිබේ නම් ඔහුට දෙන ලෙසත් ඉල්ලා සිටියේය .
මද වෙලාවකින් මා දියණිය කීවේ , ඉංග්‍රීසියෙන් කෙනෙක් හිඟමන් ඉල්ලීම ඈ කම්පනයට පත් කළ බවයි . ඈ මෙය කීවේ "ඒ රටේ හිඟන්නෝ හිඟා කන්නෙත් ඉංග්‍රීසියෙන් " වැනි කියමනකට වඩා වෙනස් අරුතකින් යයි දන්නා බැවින් මම ඊට හේතුව ඇසුවෙමි .
ඈ කීවේ ලංකාවේ හිඟන්නෝ සිංහලෙන් කියන බොහෝ දේ ද , අපි ජීවත් වෙන හොං කොං හි හිඟන්නෝ කැන්ටන් බසින් කියන දේද ඇයට නොතේරෙන මුත් , මේ ආයාචනය මුළු මනින්ම ඇයට වැටහුණු නිසා බැවින් කියාය .
***
ඔන්න මීට දශක ගානකට පස්සේ , අඟහරු ග්‍රහයාගේ ජනාවාස ඇතිකරන්න හැකියාවක් ආවාලු .
. හැම රටකින්ම ජෝඩු දෙකක් තෝරා ගෙන අඟහරු ග්‍රහයාගේ පදිංචි කළා ලු . කාලයාගේ ඇවෑමෙන් , ඒ මිනිස්සු ඒ ජීවිතයට හුරුවුනාලු . වගා කරගෙන , දරු මල්ලෝ හදා ගෙන ජීවත් වුනාලු . ලංකාවෙන් ගිය පවුල් දෙක තම සම්බන්ධතාවය දිගටම පවත්වා ගෙන ගියා ලු. මින් එක පවුලකට දරුවන් ලැබෙන්න ටිකක් කල් ගියා ලු . කොහොමෙන් කොහොමෙන් හරි , තම බිරිඳට දරුවෙක් ලැබෙන ආරංචිය කියන්න ඒ සැමියා අනෙක් අයගේ නිවසට ආවා ලු . ඇවිත් අහනවා ලු " අයියේ දැන් පොඩි එකා ඉපදුනාම ගෙදර කතා කරන්න ඕනේ සිංහලෙන් ද ?"
***
මේ අවකාශයේ ලියන , හැසිරෙන , ඇතැමෙක් එතෙර වෙසෙන්නෝය . එයිනුත් අප කිහිප දෙනෙකුගේම දූ දරුවෝ , එතෙරම ඉපිදී හෝ කුඩා කළ සිට එතෙරම හැදී වැඩෙන්නෝය. බොහෝ විට උගන්නේද විදෙස් බසකින්මය .
විදෙස් සමාජයක ජීවත් වෙන මුත් , එහි කොටසක් වීමට අපි මදක් මැලිවෙමු . ඇතැම් විට ඒ සමාජය තුළ අපගේ අනන්‍යතාවය ගැන වූ ගැටළුවක් අපට ඇත . (අනන්‍යතාවය පිලිබඳ ගැටලුව ඇත්තේ විදෙස් ගතවුන්ට පමණක්ම නොවේ ) . එහෙයින් අපට පුරුදු සංස්කෘතිය දිගටම පවත්වා ගෙන යාම තුලින් ඒ අනන්‍යතා ගැටලුව විසඳා ගැනීමට අපි තතනමු . (එතකොට ලංකාවේ සුද්දෝ වගේ ජීවත් වෙන්න හදන අය? ....ඒ සමාජ පන්ති ප්‍රශ්නයකි )
මිනිසෙකුගේ සංස්කෘතිය තමන් සිතන බස සහ පය ගසා සිටින පොළව මත රඳා පවතී යයි මම විශ්වාස කරමි .
ලංකාවේ ඉපිද , සිංහලෙන් හෝ දෙමළින් උගත් වැඩිහිටි අපි බොහෝ දෙනාගේ මව් බස සිංහලය නැතිනම් දෙමළය. අප ලියන්නේ , කියන්නේ , ඊටත් වඩා අප සිතන්නේ ඒ බසින් ය.
වෙසක් එකට දන්සැල් දෙමින් , අවුරුද්දට රෙද්ද හැට්ටය ඇඳ කොට්ටා පොර ගසමින් , නොස්ටෙල්ජියාව විඳීමට අමතරව , අප කරන්නේ මේ සංස්කෘතිය මෙනෙහි කිරීමය. එහි වරදක් නැත .
නමුත් ඇතැම් විට අප දු දරුවන්ට ඒ සංස්කෘතිය බලෙන් ගිල්ලන්නට තනන්නේ දෝ යි විටෙක සිතේ . දිනපතා ඔවුන්ගේ ඇඟේ නොවැදෙන සංස්කෘතියක් ඉගැන්වීමේ ඵලය කිම ? සංස්කෘතිය යනු , සමාජයක ඇවතුම් පැවතුම් ය , විශ්වාස හා ඇදහිලිය . ඒවා දැනුම පුළුල් කර ගැනීමට, දිවි නිපුණතාවක් ලෙස ඉගනීමේ කිසි වරදක් නැත . නමුත් මේ කරන බොහෝ දේවලින් අපි ඊට වඩා යමක් බලාපොරොත්තු නොවෙමුද ?
දිනපතා ඇඟේ වදින මහා සංස්කෘතියෙන් වියුක්ත , එය හා අනුගත නොවෙන , ජීවත් වෙන භූමිය හා නොබැඳි උප සංස්කෘතියක් කර පිට පටවා ගැනීමට අප දරුවන්ට පිලිවනිද ?
(ඒ කියන්නේ රටක් වෙනස් කරපු තමන්ගේ ජාතිය ආගමත් වෙනස් කරන්න කියලද ?... ජාතිය හෙවත් ජාතකය යනු තමන් අයිති ගෝත්‍රය නොවේද ?. ගෝත්‍රිකයෙක් , ගෝත්‍රයේ ගමෙන් දුරට ගෙන යන්නට යන්නට , ඔහු නැවත පැමිණීමේ සම්භාවිතාව අඩුවන්නට අඩුවන්නට , ජාතිය යන සංකල්පයේ තේරුම අහෝසි නොවෙන්නේද ? . නමුත් ආගම ඊට වෙනස් ය, සංකීර්ණය . එය ඊට වඩා දුරක් ඇදෙන රැහෙනකි . එය වෙනමම කතා කළ යුතු මාතෘකාවකි )
ආසියාවෙන් ඇලස්කාව ආශ්‍රිත පෙදෙසට සංක්‍රමණය වූ එස්කිමෝ/ ඉනියුට් වරුන් ගැන සිතන්න . ඔවුන් ගේ සංස්කෘතිය ඔවුන් ජීවත් වෙන බිම හා තදින් බැඳී තිබේ . ඔවුන් මුල් බිම් වලින් ගෙන ආ සංස්කෘතිය , බස , විශ්වාස, අහෝසි වී අලුත් දෑ ඒ වෙනුවට මතු වී ඇත . ඔවුන් පමණක් නොව , සියලුම ආදී වාසී ජන කොටස් වලට මෙය පොදුය . 99% ක්ම මේ ආදී වාසීන් සංක්‍රමණිකයෝ වෙති . කාලයාගේ ඇවෑමෙන් ඔවුන් ගේ සංස්කෘතිය, ඔවුන් කර පින්නාගෙන ආ මුල් සංස්කෘතියෙන් වෙනස් වී , භූමියට උචිත ලෙස විකාශනය වී ඇත . හෝමෝ සේපියන් ලා සංක්‍රමික සත්ව කොටසකි . ඔවුහු අලුත් බිම් සොයා යාමේ සහ ඊට අනුකූලව හැඩ ගැසීමේ රුසියෝය . ඔවුන් යම් තැනක ලැගුම් ගත් පසු මුලින්ම නිෂ්පාදනය කර ගන්නා දෙයක් වන්නේ , සංස්කෘතියය . එය තමන් ගෙනා දෙයින් තනා , අලුත් බිමේ පැළ කර , කාල අවකාශය තුළ විකාශනය කර ගනිති . එය ඉතා කෙටි කලකින්ම , මුල් සංස්කෘතියෙන් ඉදුරාම වෙනස් හැඩයක් ගනී . නමුත් දිවයිනක හිරවී සිටි ලාංකික අපට මෙය නුහුරුය , අපහසුය .
මා සිතන්නේ සංක්‍රමික අපගේ සංස්කෘතිය සංක්‍රමික එකක් විය යුතු බවය. එහි හැඩ තල හරියටම මම නොදනිමි . නමුත් එහි අපි ගෙන ආ දැනුම මෙන්ම , නව බිමට අනුගත වීමට අවැසි නිපුනතා ද අඩංගු විය යුතුයයි සිතමි . නව බිමේදී අපට අත්දකින්නට වෙන අනාගත අභියෝග වලට මුහුණ දීමේ ක්‍රමෝපායද එහි අඩංගු විය යුතුය . උදාහරණ ලෙස අපගේ කතාන්දර, දිවයිනක හිරවුවන්ගේ කතා වෙනුවට , නව දේශයන් සොයා යන්නවුන්ගේ කතා වලින් සමන්විත විය යුතුය . සිංහලෙන් හිම ගැන කතා ලියැවිය යුතුය. අමුතු රටක තනිවූ ගලිවරයන් ගේ වැනිවූ කතා අප සංස්කෘතිය තුළ මැවිය යුතුය . අප විශ්වාස ...හ්ම් ...එය ටිකක් සංකීර්ණ ය , නමුත් වෙනස් විය යුතුය .
අප දරුවන් හිතන්නේ ඉංග්‍රීසියෙන් නම් , රුසියන් බසින් නම් , චීන බසින් නම් , ඉතාලි බසින් නම් අප කළ යුත්තේ , උන්ට සිංහල උගන්වා , සිංහලෙන් සංස්කෘතිය කියාදෙන්නට යාම නොව , අපි කර පින්නා ගෙන ආ සංස්කෘතිය ගෙඩි පිටින්ම ප්‍රති නිර්මාණය කර , අපගේ නොස්ටල්ජික ෆැන්ටසියන් සංසිඳුවා ගැනීම නොව , උන් සිතන බසකින් උන්ට අවැසි සංස්කෘතියක පාඩම් කියා දීමයයි මම සිතමි .
ඔබට හිතෙන දේ මේ සංවාදයට එක් කරන ලෙස ඉල්ලමි
