බයියෝ, ටොයියෝ සහ දෙයියෝ

අප්‍රිකාවේ සැවනාවේ , උසට වැදුණු තණ පඳුරු අතරේ සැඟවී සිටින මනුෂ්‍ය දුවකි . ඇයට අපි ලූසී (Lucy) කියමු . හැමෝම ඇයව හඳුන්වන්නේ එසේය . ඒ වසර මිලියන 3 කට පමණ පෙරය . ඒ දවස් වල සිටියේ බයියන් පමණි.  තමන්ගේ පාඩුවේ කන්න යමක් සොයා ගනිමින් ඉබා ගාතේ එහෙ මෙහෙ ඇවිදින ඔවුහු බොහෝ විට තනි තනිව හෝ පවුල් වශයෙන් විසුහ . 

ලුසීට ශබ්දයක් ඇසේ . ඈතින් තණ පඳුරු  සෙලවෙනවා ඈ  දකින්නීය . එය ගොදුරක් සොයනා නපුරු සතෙක් විය හැක . එසේනම් එය කලබල වීමට කාරණයකි . පන රැක ගෙන හැකි වේගයෙන් දිව ගොස් සැඟවිය යුතුය .  අනෙක් අතට ඇතැම් විට එය සුළග පමණක් විය හැක . එසේ නම් කලබල වීම නිකරුනේය . ඇය තීරණයක් ගත යුතුය . ඒ සුළඟයි සිතා  හුන්වනම සිට , ඇයට  වැරදුනොත් , ඇය සතෙකුට ගොදුරු විය හැක . එය භයානක වැරදිමකි  .
නමුත් ඈ  නිකරුනේ කලබල වූවානම් , විය හැකි ලොකුම හානිය නිකරුනේ හති  වැටීම පමණකි . එය A වර්ගයේ  වැරදීමකි (type A mistake). සුදානම් සරීරේ වර්ගයේ වැරදීමකි . ඇගේ  පන බේරෙන්නේ , වඳ නොවී මිනිස් වර්ගයාගේ පැවැත්ම තීරණය වන්නේ බයියන් මෙසේ  type A  වර්ගයේ වැරදීම් දිගින් දිගටම කිරීමේ හේතුවෙනි .

මනුෂයෝ දඩයම්  ඇට,  පළ  එකතු කිරීමේ (age of the hunter/ gatherer ) යුගයට පිය නගති .  දැන්  දැන් මේ මනුසතා ජීවත් වන්නේ කුඩා කණ්ඩායම් වශයෙනි . දඩයමක් කරගත් පසු , තම කොටස බෙදා ගන්නට ඔවුහු පොරකති . ටිකක් පොත්ත රතු , ඇඟේ  මවිල් අඩු එකෙක් , රැලේ බිහිවන්නේ මේ අතරය . මූ,බයියන්ට  අලුත් ප්‍රේහෙලිකාවකි . අනික් වුන් දත් විලිස්සාගෙන අතේ තියෙන මස් කුට්ටියට පොර බදිද්දී , උන් සමග හරියට හරියට පොර බදින  බයියන් ,  මේ අලුත් සතා සමග පොර නොබදින්නේ අර උන්ගේ මනසේ පැල  පදියම් වී ,  hardwire වී තිබෙන, සුදානම් සරිරේ කියා තීරණ ගන්නා මානසික තත්වය නිසාමය .

 උන් මස් කුට්ටිය අත හරිති . දැන් අර පොත්ත රතු එකා ටොයියෙකි . කාලය ගත වෙත්ම ඌට දඩයම් කිරීමට අවශ්‍යතාවයක් නැත්තටම නැති වෙයි  . කවුරු හරි එකෙක් අමාරුවෙන් ගෙන දෙයක්  දත් විලිස්සා උදුරා ගැනීමට ඌ   පුරුදු වෙයි . ටොයියෝ  බිහි කලේද බයියෝය .

තවත් අවුරුදු දහස් ගණනක් ගතවී  ඇත .  ආහාර මගින් ලබන ශක්තිය ශ්‍රමය හැටියට වැය  කිරීමට ටොයියන්ට  අවැසි  නැත . ඒ නිසා උන් ව්‍යායාම කරන්නේ මොලයටය , ඒ නිසා උන්ගේ මොලය බයියන්ට වඩා වැඩේ . දැන් දැන් ටොයියන්ට bright ideas පහල වේ .

බයියෝ දැන් ටොයියෝ , නායකත්වයෙහි සලකති . කණ්ඩායම් විශාල වී ඇති නිසා ටොයියන්ට හැම බයියෙක්ම කරන දේ පාලනය කරන්නට නොහැකි වේගෙන එයි . බයියෝ ටික ටික ටොයියන්ගේ නීති වලින් පිට පනිති . එසේ කර,  බේරෙන්නට හැකි බව දත් පසු , උන් එය නැවත නැවත කරන්නට පසුබට නොවෙති .

දවසක් ටොයියෙක්  තම පාලිත බයියන් රැස් කළේය . ඔහුගේ වයිවර්ණ  පිහාටු හිස් වස්මද පැළඳ ඔවුන් ඉදිරියට එන ඔහු, අත්ලෙහි ඇති  බොරළු අහුරක් පෙන්වන්නේය .

" මේ ඉන්නේ මහා බල සම්පන්න සතෙක් . උඹල කරන හැම දෙයක්ම මූට පෙනෙනවා . උඹලා රැහේ නීතිවලින් පිට පැන්නොත් , මූ පැනල උඹලව මරලා දමාවි .  මූව උඹලට පෙනෙන්නේ නෑ . ඒ උනාට පරිස්සමෙන් . "

ටොයියා ගල් අහුරා විසිකරන්නේය .
 "දැන් ඌ හැම තැනම . මම නැති උනාට , මට පෙනෙන්නේ නැති උනාට,  මුට පෙනෙනවා . මු මටත්  වඩා භයානකයි "

බයියෝ , හොඳටම බය වෙති . ටොයියා බොරු කියනවා විය හැක . ඒත්  එය ඇත්තනම් , එය බොරුවක්යි සිතීමෙන් මහා විපත් සිදුවිය හැක . ඔවුන් නැවතත් සුදානම් සරිරේ පැත්තට තීරණය කරත් .

"ටොයියෝ , ටොයියෝ  , මේ මහා උත්තමයාට කියන නම මොකක්ද " බයියෝ අසති 

"අපි දෙයියෝ කියමු "

පලි . 

වරදවා තේරුම් නොගන්න. මෙය කිසිවෙකුගේ විශ්වාසයන්ට අපහාසයක් නොවේ . හිතලුවක් පමණි . 

එනමුදු , නොදන්නා බොහෝ  දේ ඇසු  පමණින් විශ්වාස බවට පත් කරගන්නා අපට , මෙය මෙසේ නොවුවේයැයි  කිව හැකිද .

බයියන්ගේ බියගුළු , ඇඟ  පරිස්සම් කර ගැනීමේ මානසික තාවය නිසා උන් වඳ නොවී අද දක්වා පැවතෙත් . බයියෝ පැවතෙන නිසාම ටොයියෝ  පැවතෙති . ටොයියෝ  සහ බයියෝ ඉන්න තාක් කල් දෙයියෝ පැවතෙති